مرتضی رحیم‌‎نواز

جشن آتش‌افروزان | مرتضی رحیم‌نواز

برگزاری این جشن را می‌توان در همه شهرها و روستاهای ایران سراغ گرفت، ایرانیان در این شب بر این باورند که با افروختن آتش و پریدن از روی آن، بیماری، ناراحتی و نگرانی‌های سال کهنه را به آتش می‌سپارند و سال نو را با آسودگی و شادی آغاز می‌کنند

ققنوس در آتش | مرتضی رحیم‌نواز

در جریان کودتای نافرجام ۲۵ مرداد، غلامرضا تختی رهبری اعضاء حزب نیروی سوم را در پایین کشیدن مجسمه رضاخان از میدان توپخانه بر عهده داشت و این چیزی نبود که دستگاه امنیتی بتواند به راحتی آن را فراموش کند. با این وجود برخورد قاطعی با او در دستور کار قرار نمیگیرد.

شمایل یک اسطوره | مرتضی رحیم‌نواز

ورزش در ایران باستان به همراه خود تعهد و مسئولیت اجتماعی به همراه دارد. این شیوه در ایران مسیری متفاوت از یونان سپری کرده و برخلاف قهرمان‌پروری یونانی، ورزش ایران خصلت پهلوان‌پروری پیدا می‌کند و پهلوان کسی است که در عین ورزیدگی و قدرت بدنی در برابر خانواده، جامعه، قوم و ملت خود مسئولیت داشته و محافظت از آن‌ها را در برابر هر گونه تجاوز بر عهده می‌گیرد.

گفتگوی مرتضی رحیم نواز با احسان شریعتی:

چرا یادمان ۱۶ آذر، هویت بخش جنبشِ دانشجویی است؟

بهانه گفتگو با دکتر احسان شریعتی بسیار است. نگاه ژرف و جامع او به مسائل باعث شده تا در حوزه‌های مختلف و گاه متفاوت بتوان پای صحبت‌های او نشست. دیدار و گفتگو با ایشان برای من همواره ارزشمند و مغتنم است به ویژه وقتی سخن از جنبش دانشجویی به میان آید. دکتر احسان شریعتی به سبب نسبتی که با یکی از شهدای واقعه ۱۶ آذر ۱۳۳۲ دارد، بیش از هر کس دیگر به منابع دست اول دسترسی دارد. خوانش او از این ماجرا نیز بایستی مهم قلمداد شود. با او گپی کوتاه در باره این روز و ماجراهای پس از آن داریم.

گفتگوی مرتضی رحیم نواز با محمد ترکمان

در ۱۶ آذر، هدف ضربه به استقلال و کنش‎گری دانشگاه بود

نگاه محمد ترکمان به وقایع تاریخی به ویژه تاریخ معاصر و نهضت ملی ایران، نگاهی ژرف و موشکافانه است. با او درباره هر موضوعی که سخن بگویید، بدون شک در یافت‌هایی خواهید داشت که تا پیش از آن گفتگو به آن دست نیافته بودید. گفتگو از ۱۶ آذر بهانه‌ای بود تا ضمن تجدید دیدار، با نقطه نظرات چالشی او در این زمینه بیشتر آشنا شویم

گذری کوتاه بر وقایع ۱۶ آذر ۱۳۳۲

وقایع ‎نگاری یک اعتراض | مرتضی رحیم ‎نواز

حدود چهار ماه پس از وقوع کودتای ۲۸ مرداد، در آذر ۱۳۳۲ دانشجویان دانشگاه‎های مختلف کشور در اعتراض به روند حاکم و در واکنش به دادگاه دکتر محمد مصدق و همزمانی آن با از سرگیری روابط سیاسی و اقتصادی ایران با بریتانیا، به مجموعه تجمع‌هایی در کشور دامن زدند که تبعات سیاسی فراوانی به همراه داشت.

در پایتخت‌ گزینیِ تهران | مرتضی رحیم‌نواز*

حضور تهران در مرکز سیاسی سه دوره مهم تاریخی قاجاریه، پهلوی و جمهوری اسلامی چهره این شهر را دستخوش تغییرات عمده‌ای نموده، به‌گونه‌ای که هم‌ می‌توان در آن سراغ آثار و بناهای تاریخی را گرفت و هم در سطحی وسیع شاهد ساختمان‌ها و عمارت‌های مدرنی بود که نظیرشان در هیچ نقطه دیگری از کشور دیده نمی‌شود.

(درنگی بر واقعه هفدهم شهریور 1357)

جمعه‌ها خون جای بارون می‌چکه | مرتضی‌ رحیم‌نواز

رژیم در ماجرای هفدهم شهریور 1357 به ظن بسیاری از تحلیلگران سیاسی رفتار خردمندانه‌تری می‌توانست از خود نشان دهد. همچنان که در روزهای بعد، به سمت و سوی انجام آن حرکت نمود.

گفتگوی مرتضی رحیم‌نواز با محمدرضا سحاب:

برای صیانت از نام خلیج فارس نیازمند عزم ملی هستیم

اگر شما به تاریخ عربستان نگاه کنید متوجه می‌شوید که آنها اقوامی بادیه‌نشین و فاقد مدنیت بودند. این قبایل به صورت پراکنده زندگی می‌کردند و همواره هم با یکدیگر در جنگ بودند و همدیگر را غارت می‌کردند.

هژمونی ایرانی خلیج فارس از عهد باستان تا کنون | مرتضی رحیم‌نواز

جدا از موقعیت طبیعی، جایگاه ایران از منظر جغرافیای انسانی و تاریخی نیز در این پهنه حائز اهمیت است. اعراب این منطقه اقوامی مهاجر هستند که به ویژه از عهد ساسانیان طی روندهای خودخواسته یا اجباری به این منطقه مهاجرت کرده و در آن ساکن شدند.

درنگی بر حق حاکمیت ایران بر جزایر تنب و ابوموسی | مرتضی رحیم‎ نواز

حضور تاریخی ایران در پهنه آبی خلیج فارس و مناطق جغرافیایی همجوار آن، از سابقه‌ای هزاران‌ساله برخوردار است. در میان اسناد و نقشه‎های تاریخی، حق حاکمیت تاریخی ایران نه تنها بر پهنه آبی و گذرگاه‌های خلیج فارس، بلکه بر جزایر و سرزمین‌های پیرامونی آن در ادوار مختلف به رسمیت شناخته شده است و مخدوش کردن آن با هر عنوان و دلیلی منافی این حق تاریخی نیست.

پارسه، تخت‌گاه نوروز | مرتضی رحیم‌نواز

ساخت پارسه به‌شدت متأثر از فرهنگ‌های مختلف سرزمین‌هایی است که در قلمرو این پادشاهی قرار داشت، تأثیرپذیری فرهنگی ـ تمدنی پارسیان از سرزمین‌های دیگر امری اثبات‌شده است و سابقه آن را می‌توان در پاسارگاد، شوش، هگمتانه و نیز بسیاری از عرصه‌ها مشاهده نمود.

بازشناسی نمادهای انسانی نوروز | مرتضی رحیم‌نواز

در فولکلورِ ایرانی شاید هیچ عنصر شناخته شده‌تری از عمو نوروز نداشته باشیم. پیرمردی با مو و ریش سفید و کلاه نمدی که عصا به دست در شهر می‌چرخد و دیدن او نخستین نشانه‌های پایان زمستان و آمدن بهار قلمداد می‌شود.

سیمای جهانی نوروز ایرانی | مرتضی رحیم‌نواز

یکی از بارزترین نمادهای مشترک تمدنی ـ فرهنگی میان هر یک از این کشورها، «نوروز باستانی» است که به‌عنوان یکی از کهن‌ترین جشن‌ها در حوزه تمدنی جنوب آسیا، امروزه بیش از 300 میلیون نفر در 11 کشور مختلف جهان در جنوب غربی آسیا، آسیای میانه، قفقاز، شبه‌قاره هند و بالکان را به پاسداشت خود واداشته است.

نظام اسطوره‌ای نوروز | مرتضی رحیم‌نواز

نوروز، نسبت‌های دیگری نیز با اساطیر ایرانی دارد، از آن جمله بایستی متوجه داستان «جم» باشیم. جمشید، پادشاه اسطوره‌ای زمین است که توانست به فره ایزدی دست پیدا کند. او پادشاه افسانه‌ای دوران شکوهمندی آریائیان به شمار می‌آید.

نمادشناسی سفره هفت‌سین و نوروز | مرتضی رحیم‌نواز

تمدن استوار و پابرجای ایرانی، در یکی از مهم‌ترین بزنگاه‌های فرهنگی خود به‌خوبی توانسته از عهده تکمیل فرایند نمادسازی برآمده و مهم‌ترین جشن باستانی جامعه خود را به انواع مختلفی از آن‌ها بارور سازد.

گفتگوی مرتضی رحیم نواز با میرجلال‌الدین کزازی

نوروز، جشن رستاخیز

در هر گوشه‌ای از این جهان پهناور که این درفش افراخته بشود می‌توانیم بی‌گمان باشیم و باور بداریم که فرهنگ ایرانی تا آن گوشه راه برده است. نوروز نه تنها در ایران جغرافیایی کنونی بزرگ داشته می‌شود و برگزار می‌آید، بلکه در قلمروهای دیگر ایرانی نیز که از ایران جغرافیایی پهناور ترند شناخته شده است و کارکرد دارد، در ایران تاریخی به همان سان در ایران بسیار پهناور فرهنگی

تئاتر شهر، حریم ذهنی می‌خواهد نه حریم شهری | مرتضی رحیم‌نواز

حدود قانونی و عرفی تئاتر شهر مشخص است و تعیین آن به ویژه با بهره‌گیری از قانون حدود و حریم آثار ملی، کار چندان دشواری نخواهد بود. مشکل اصلی مخدوش شدن بخش‌های زیادی از این حریم در طول سالیان گذشته است.

ساواک از آغاز تا فرجام | مرتضی رحیم‌نواز

تاسیس «ساواک» به عنوان بخشی از تعهد ایران به غرب در آخرین روزهای سال 1335 صورت پذیرفت. در این میان، علیرغم تجربه‌های طولانی از فعالیت‌های اطلاعاتی در کشور، ساختار منسجمی که بتواند یک سازمان اطلاعاتی را در ماموریت‌های خود هدایت و راهبری کند، وجود نداشت

گفتگوی مرتضی رحیم نواز با سعید مدنی قهفرخی

گفتمان مردسالار زمینه‌ساز خشونت علیه زنان

پژوهش‌های انجام ﯾﺎﻓﺘﻪ درباره علل خشونت علیه زنان، این عوامل را در ﺳﻪ ﺳﻄﺢ « ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه در ﺳﻄﺢ ﻓﺮد ﺧﺸﻮﻧﺖ دﯾﺪه ( زنان )» ، « عوامل تعیین کننده در سطح عامل خشونت‌گر ( مردان )» و « عوامل تعیین کننده در سطح خانواده ( جامعه ) » دسته ‎ ﺑﻨﺪی می ساز د .