مشروطه

ملک‌المتکلمین روشنفکر مشروطه | ندا مهیار

هوش سرشار و ذوق بی‌مانندش در سخنوری، حتی در دوران جوانی، او را از هم‌مقدمان متمایز می‌ساخت. در اصفهان، نه تنها بر علوم دینی مسلط شد، بلکه با افکار نوگرایانه و انتقادی نسبت به وضع موجود آشنا گردید. فصاحت کلام، قدرت بیان شورانگیز، و شجاعت بیانی که بی‌پروا نقاب از چهره استبداد و فساد برمی‌داشت،

جامعه‌شناسی جنبش مشروطه از منظر قواعد فیزیک اجتماع | سعید کافی انارکی (ساربان)

انقلاب مشروطۀ ایران یک نمونۀ بارز کلاسیک برای این فیزیک انکارناپذیر اجتماعی بود. تأسیس دارالفنون و بازگشت تحصیل کردگان از فرنگ، ورود تکنولوژی چاپ و تلگراف به کشور و وفور کتب قدیم و ترجمۀ آثار شهیر دانشمندان غرب در سرزمین ما در کنار ظهور روزافزون مطبوعات و نشریات و انجمنها، رفتهرفته مردم ایران را آگاهتر از پیش و واقف به حقوق و آزادی‌های اساسی و انسانی کرد.

بازخوانی روزنامه‌های فرانسوی عصر مشروطه:

تمجید فرانسوی‌ها از توسعه سیاسی در ایران مشروطه | علی مفتح*

عداد قابل توجهی از روحانیون برای اعتراض ایران را ترک کرده و در کربلا ساکن شده و دست به تحصن زده‌اند. اگرچه این گونه اعتراضات به حرکت ملی در ایران کمک می‌کرده، اما با توجه به حاکمیت عثمانی بر کربلا می‌توانسته باعث برانگیختن سوالاتی در میان ایرانیان شود که به گفته لوتان احتمالا در آخر دخالت انگلیس می‌توانسته این موضوع را به نوعی حل و فصل کند

کندوکاوی در اسناد دیپلماسی قاجار:

پیش‌زمینه شکل‌گیری جنبش مشروطیت در ایران | فریدون مجلسی

ارتباطات کشور پس‌از جنگ ایران و روس، شناخت بیشتر ایران از اروپا، نزدیکی بیشتر ایران به امپراتوری‌عثمانی که در تماس نزدیک‌تری با اروپا بود، مجموعه عواملی بودند که باعث شد افکار جدید به ایران راه یابد.

رونمایی از اسناد دیپلماسی مشروطه:

پس‌ از یک قرن سکوت | مریم مهدوی اصل*

آموخته‌ام که فقط با اندیشه، مطالعه و پژوهش برای رسیدن به خِرد و آگاهی‌جمعی از درون تاریک‌ترین و ناشناخته‌ترین دوران تاریخ است که بشر همیشه مغرور به نداشته‌ها و ندانستن‌هایش، درنهایت امر می‌تواند براین حقیقت پژوهش‌گری و روزنامه‌نگاری ازنوع توجه به درمان درد به‌وقت بیماری، ایمان بیآورد که همه باهم برای گذر از پرتگاه فصل سرد زمستان، نوید دهنده تولدی دیگر در بهار «وطن یعنی همین‌جا یعنی ایران» باشیم

نگاهی به زندگی علمی، اجتماعی و سیاسی دکتر مهدی ملک زاده:

در خدمت ایران | شیرین بیانی

در نوجوانی، در اصفهان تحصیل حکمت و فلسفه نمود و هم‌زمان زبان فرانسه را فرا گرفت. در هفده‌سالگی همراه پدر و مادر به تهران آمد و در پایتخت مستقر شد، ولی از آن پس تا آخر عمر هرگاه به اصفهان سفرکرد تا تجدید خاطرات نماید، مورد استقبال فراوان مردم قرار گرفت.

چگونگی تألیف «تاریخ انقلاب مشروطیت ایران» از نگاه کوچکترین فرد خانواده

مهم‌ترین دوستان ارجمند و صاحب‌نظر دکتر ملک‌زاده روزها نزد ایشان گردمی‌آمدند و اطلاعات و مدارک خود را دراختیار ایشان قرار می‌دادند. آنچنانکه گویی خود را شریک این مهم می‌دانند و خستگی خود را با آشامیدن فنجانی قهوه بدر می‌آوردند.

مروری بر زندگی پرافتخار شهید نامدار مشروطه:

ملک المتکلّمین و آرمانش | شیرین بیانی* (اسلامی نُدوشن)

به دستور شاه این دو «شهید راه آزادی» را در خندقی واقع در جنوب باغشاه رها کردند. نیمه‌شب مشروطه‌خواهانی که از این خبر آگاه شده بودند، آنان را در گورستانی کوچک که در جنوب همان محل واقع بود، به خاک سپردند.

شماره ۵۹ و ۶۰ | ۳۱ تیر ۱۴۰۳

شماره 59 و 60 | 31 تیر 1403

محمد توسلی : مبانی دموکراسی و حقوق بشر در آموزه‌های قرآنی

به رغم این تحولات در کشورهای توسعه یافته و تامین آزادی، دموکراسی، حاکمیت قانون و رعایت حقوق بشر برای شهروندان خودشان، اما اجرای این اصول تاکنون برای سایرکشورها ضمانت اجرا پیدا نکرده است

حسن محدثی‌ی گیلوایی : ایرانیان و پنج برساخت از غرب

غرب به‌منزله‌‌ی استعمارگر، امپریالیست، و استکبار: این برساخت از غرب توسط انقلابیون مسلمان و چپ‌ها و بعدها انقلابیون پس از انقلاب شکل گرفت و در بعد از انقلاب توسط امثال دکتر رضا داوری‌ و شاگردان‌اش و روحانیان مفهوم‌پردازی و نظریه‌پردازی شد؛

محمد اسدی‌نژاد : کودتا یا برکناری منطبق با قانون

در هیچ جای قانون اساسی مشروطه و متمم آن، نامی از نخست وزیر، رئیس‌الوزراء یا صدراعظم آورده نشده بود و تنها در بازنگری سال 1346 در درج اعضای شورای سلطنت از نخست وزیر هم نامی آورده شده بود.

مهدی معتقدی مهر : فرمان عزل مصدق یا تیر خلاص به مشروطیت؟

عصاره مشروطیت» در انتقال حق حاکمیت از پادشاه به ملت تبلور پیدا می‌کند و هرگونه تفسیری از نظام مشروطه، ملزم به رعایت این قاعده دموکراتیک و احتراز از اعمال سلطه‌های فردی و اقتدارهای غیردموکراتیک بوده و در راستای همین قرائت از مشروطیت است

هفتادمین سالگشت کودتا

حسین آبادیان : نسبت کودتای ۲۸ مرداد با آرمان‌های انقلاب مشروطه

شاید مهمترین اصل متمم قانون اساسی اصل 35 بود که مقرر می‌داشت: «سلطنت ودیعه‌ای است که به موهبت الهی از طرف مردم به شخص شاه مفوض شده.» بنابراین سلطننت ودیعه یا همان امانت بود، امانتی بود که به لطف خداوند «از طرف مردم» به شاه «مفوض» شده، یعنی اینکه سلطنت حق نیست، امانت است؛ شاه سمبل وحدت ملی کشور است و سلطنت از سوی مردم به او «تفویض» شده، یعنی مردم قدرت خود را به او واگذار کرده‌اند و شاه نماینده آنهاست که به «وکالت» از ایشان سلطنت می‌کند

بهروز میرزایی شیرمرد : راهی که بعد از یک قرن هنوز ادامه دارد

امروز یکصد و هفده سال از آن اتفاق مهم تاریخی می گذرد و حکومت در ایران از ید قاجاریه و سپس پهلوی بیرون آمده به دست روحانیان رسیده است، روحانیتی که بخشی مخالف و بخشی موافق مشروطه بودند

اعلامیه شیخ فضل الله نوری درباره مشروطه

هرکس به قانونگذاری اعتقاد داشته باشد ، مرتد است و طبق قانون اسلام خونش حلال است ، زنش مصادره می شود و اموالش نیز همینطور ﺑﻨﺪ۱- ﻫﺮﮐﺲ ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧ‌ﮕﺬﺍﺭﯼ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﺮﺗﺪ ﺍﺳﺖ. ﭼﻮﻥ ﻣﺎ ﻗﺎﻧﻮﻥﺍﻟﻬﯽ ﺩﺍﺭﯾﻢ ﻭ ﻧﯿﺎﺯ ﺑﻪ ﻭﺿﻊ ﻗﺎﻧﻮﻥِ ﻧﻮ، ﺍﺑﺪﺍ ﻧﺪﺍﺭﯾﻢ. ﻭ ﻫﺮﮐﺲ ﻣﺮﺗﺪ ﺷﺪ ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮﻥﺍﺳﻼﻡ ﺧﻮﻧﺶ ﺣﻼﻝ ﺍﺳﺖ، […]

سید هاشم فیروزی : روحانیت در کنار سلطنت مخالف جمهوریت!

امروز اغلب ممالک اروپا و حتی روسیه بزرگ نیز جمهوری شده است... جمهوریت مقدمه ای خواهد بود بر تعطیلی دربار شاه و درگاه شیخ ما،بدون جمهوری امید نجات نمی توان داشت

عاشورائیانی که به داد ثقه الاسلام نرسیدند

دکتر سعید معدنی : روس‌ها و اعدام در روز عاشورا

میرزا علی ثقه الاسلام تبریزی بخاطر طرفداری از مشروطه و مخالفت با دخالت های سیاسی و نظامی روسیه درایران، درروز عاشورای 1330 قمری مصادف با 10 دی ماه 1290 شمسی درسن 53 سالگی توسط نظامیان متجاوز روسی، در شهر تبریز، اعدام و به شهادت رسید.

علی مرادی مراغه‌ای : علاء الدوله های بالایی و علاء الدوله های پایینی!

هنگامیکه از ستمگری های علاء الدوله، کارد به استخوان مردم رسید، دكان‌ها و بازارها را بسته و در مسجد شاه بست نشستند و از شاه، عزل او را خواستند.

مصطفی نصیری : «جهاد اکبر» برای تاسیس دانشگاه ملی

مصطفی نصیری/ پژوهشگر اندیشه سیاسی دکتر طباطبایی آنچنان که خود عنوان کرده است، در اوان کودکی و از موضعی در آذربایجان اسیر ارتش سرخ، با دغدغه ایران آشنا شد و با این دغدغه قد کشید و بالید و درنهایت لحظه‌لحظه‌‌‌های عمرش را در راه پژوهش و نظریه‌‌‌پردازی برای ایران سپری کرد‌‌‌. او تمام عمرش را صرف توضیح ایران به‌عنوان یک مشکل فلسفی و جعل آن به‌عنوان عامل ایرانشهر کرد و برای نیل به این منظور نظریه‌‌‌ای فلسفی را تدوین کرد که به نظریه ایرانشهری مشهور شد.